Πού οφείλεται το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών;
Η αιτία του ΣΠΩ δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστή. Η κληρονομικότητα φαίνεται ωστόσο, να διαδρατίζει μεγάλο ρόλο. Αν στην οικογένεια υπάρχουν γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, όπως η μητέρα, η αδελφή ή η θεία της ασθενούς, τότε ο κίνδυνος να το αναπτύξετε κι η ίδια είναι αυξημένος. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει γενετική σχέση με το ΣΠΩ, αν και δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια που σχετίζονται με την πάθηση.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα σε κάθε γυναίκα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- ακμή ή αυξημένη λιπαρότητα
- υπερτρίχωση, συνήθως στο πρόσωπο, το στήθος, την κοιλιά, την πλάτη ή τους γλουτούς
- αλωπεκία (κατά τόπους ή γενικευμένη απώλεια τριχών της κεφαλής)
- έλλειψη ωορρηξίας (και περιόδου)
- ακανόνιστος κύκλος
- αύξηση βάρους, ειδικά αν είναι απότομη
- ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη (διαβήτης τύπου 2)
- υπογονιμότητα
Πώς γίνεται η διάγνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Για τη διάγνωση του συνδρόμου απαιτούνται 2 από τα παρακάτω 3 κριτήρια
- Όλιγο ή ανωοθυλακιορρηξία (αυτό έχει σαν συνέπεια διαταραχές της περιόδου με τη μορφή της αραιομηνόρροιας ή αμηνόρροιας, δηλαδή κύκλοι που διαρκούν πάνω από 35 ημέρες –ή λιγότερες από 8 εμηνορρυσίες ανά έτος- ή και απουσία της περιόδου)
- Κλινικά και/ή βιοχημικά στοιχεία υπερανδρογοναιμίας
- Υπερηχογραφική απεικόνιση πολυκυστικών ωοθηκών
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι πριν γίνει η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών πρέπει να αποκλειστούν όλες οι υπόλοιπες παθήσεις που μπορεί να εμφανίζονται με παρόμοια συμπτώματα διαταραχών της περιόδου και σημείων υπερανδρογοναιμίας. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται σε αυτές τις περιπτώσεις να γίνεται ενδελεχής ορμονολογικός και κλινικός έλεγχος, καθώς μόνο η υπερηχογραφική εικόνα δεν αρκεί για τη διάγνωση.
Πώς συνδέεται το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών με την υπογονιμότητα;
Η υπογονιμότητα στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οφείλεται συνήθως σε διαταραχή του μηχανισμού της ωορρηξίας (ανωοθυλακιορρηκτικοί κύκλοι). Αυτό σημαίνει ότι δεν πραγματοποιείται τακτικά ωορρηξία ή αν πραγματοποιείται συμβαίνει τόσο καθυστερημένα που η ποιότητα των ωαρίων είναι συνήθως χαμηλή.
Πότε χρειάζεται μια ασθενής με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών να ζητήσει βοήθεια από τον Γυναικολόγο της;
Εάν μία γυναίκα νομίζει ότι έχει ακανόνιστους κύκλους και ειδικά αν είναι άνω των 35 ετών κι επιθυμεί να τεκνοποιήσει συνιστάται να απευθυνθεί στο γυναικολόγο της. Με τη βοήθεια του Γυναικολόγου θα λάβει ένα πλάνο θεραπείας, όχι απαραίτητα φαρμακευτικής, ούτως ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα της υπογονιμότητας. Σε κάποιες περιπτώσεις η αλλαγή και μόνο του τρόπου ζωής είναι αρκετή για να επιτευχθεί εγκυμοσύνη.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η υπογονιμότητα σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Η βελτίωση της γονιμότητας των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι πολυδιάστατη:
- Αλλαγή τρόπου ζωής
Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του ΣΠΩ είναι η απώλεια βάρους και η άσκηση. Η διατροφή των γυναικών με ΣΠΩ πρέπει να έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο.
Η σωματική άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα 3 φορές την εδομάδα είναι εξίσου σημαντική.
- Φαρμακευτική αγωγή για διέγερση των ωοθηκών
Αν η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν ήταν δυνατή ή δεν οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα μπορεί να χρειαστείτε φαρμακευτική θεραπεία.
Η θεραπεία συνίσταται στη λήψη φαρμάκων που διεγείρουν τις ωοθήκες για την πρόκληση ωορρηξίας όπως η κλομιφαίνη ή ενέσιμα σκευάσματα. Η χρήση κλομιφαίνης σπάνια είναι αποτελεσματική για πάνω από 3 φορές και αντενδείκνυται για περισσότερους από 6 κύκλους.
Η θεραπεία απαιτεί στενή ορμονική και υπερηχογραφική παρακολούθηση.
- Εξωσωματική γονιμοποίηση
Σε μερικές περιπτώσεις παρά την αλλαγή στον τρόπο ζωής ή και τη χρήση φαρμακευτικών μεθόδων για διέγεργη των ωοθηκών μπορεί να μην επιτευχθεί εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες με ΣΠΩ που δεν ανταποκρίνονται σε διέγερση των ωοθηκών με κλομιφαίνη ή ενέσιμα σκευάσματα θα πρέπει να σκεφτούν την εναλλακτική της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) σε εξειδικευμένο κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
